गेवराई, महाराष्ट्र आरंभ : संत सेवालाल महाराज यांचा जन्म १५ फेब्रुवारी १७३९ आणि निधन ४ डिसेंबर १८०६ मध्ये झाला. हे बंजारा समाजाचे संत म्हणून ओळखले जायचे. नाईक कुळातील या भीमा नाईक यांचे ते चिरंजीव होते वडील एवढे श्रीमंत होते कि सात पिढी बसून आरामात जेवण करतील मात्र रूढी आणि परंपरा यांच्याने मागे असलेला बंजारा समाज आपण पुढे न्यावा अशी आस सतगुरु श्री सेवालाल महाराज यांच्या मनात आली.म्हणूनच लहानपणापासूनच संतांचा गोष्टी वीरांच्या कथा तो आपल्या आई धर्मली माता यांच्या कडून ऐकू लागला.
सिंधू संस्कृती ही भारताची सर्वात सुसंस्कृत आणि प्राचीन संस्कृती मानली जाते. गोर-बंजारा ही या संस्कृतीशी संबंधित एक संस्कृती आहे आणि हा गोर बंजारा समाज खरोखरच संपूर्ण जगात पुरी आहे आणि वेगवेगळ्या प्रांतात वेगवेगळ्या नावांनी ओळखले जाते. जसे महाराष्ट्रातील बंजारा, कर्नाटकमधील लामणी, आंध्रमधील तल्लाडा, पंजाबमधील बाजीगर, उत्तर प्रदेशमधील नाईक समाज आणि बाह्य जगातील राणी. या समाजाच्या पूर्वीच्या काळात बौद्ध आणि महावीर हे पिथगौर नावाच्या गौर्धर्माचे पहिले संस्थापक होते. यानंतर, दगुरु नावाचा दुसरा धार्मिक नेता ग्यारवी शतकात झाला आहे. दुसर्‍या धार्मिक शिक्षकाने शिक्षण आणि मंत्र आणि समाजाला महत्त्व दिले. त्या मंत्र गोरबोलीमध्ये शिकच शिकवाच शिखे राज धडावच, शिखा जेरी सज्पोली, घियानापोली, याचा अर्थ असा आहे की समाज शिक्षण प्राप्त करुन आपला समाज शिकवितो.
त्याचबरोबर समाजाला राजचा गौरव मिळू शकेल. पीठगौर यांनी चंद्रगुप्त मौर्य, हर्षवर्धन सारख्या महान विराट राजाला जन्म दिला. त्याच प्रकारे, दगुरुंच्या कल्पनांनी आला उदाल, राजा गोपीचंद यासारखे महान योद्धा तयार केले. १२ व्या शतकापासून ते १७ व्या शतकापर्यंत गौर बंजारामध्ये खूप मोठे योद्धा बनले. महाराणा प्रतापचा सेनापती जयमल फंतिहा आणि राजा रतनसिंगचा सर सेनापती आणि राणी रूपमतीचा भाऊ गोर बंजारा गौरा बादल. १२ शताब्दी पासून तर १७ शताब्दी शतकातील गौर हे बंजारा समाज, उत्तरेकडील लखीशस बंजारा आणि दक्षिणेकडील जंगी, भंगी (भुकीयस) आणि मध्यभारतीचे भगंदरस वडतिया हे मोठे व्यापारी होते.
बंजारा समाज
हे सर्व व्यापारी भारतातील बड्या राजांना आणि सम्राटांना रसद (अन्नधान्य) पुरवत असत. पण सर्वसामान्यांची चिंता ही गौर बंजारा समाजातील संत सेवालाल महाराजांची होती, म्हणूनच त्यांनी सर्वसामान्यांच्या सेवेसाठी व त्यांच्या कल्याणकारी विचारांची स्थापना केली आणि त्याच महान सतगुरू, समाज सुधारक, क्रांतिकारक, अर्थशास्त्रज्ञ, आयुर्वेद आणि बहुजन (कोर-गोर) संत संत सेवालाल यांचा जन्म १५ फेब्रुवारी १७३९ रोजी आंध्र प्रदेशातील अनंतपूर जिल्ह्यातील गुठी तालुक्यातील गोलाल डोडी गावात झाला. आता ते गाव सेवागड या नावाने ओळखले जाते. भौगोलिक आणि ऐतिहासिक माहितीमुळे गोर बंजारा समाज मुख्यत: राज्याच्या सीमेवर होता, त्यांना या परिस्थितीचा फायदा व्यवसायात मिळायचा आणि त्याच गोष्टीच्या दृष्टीकोनातून तो फायदेशीरही झाला.
श्री संत सेवालाल महाराज हे जगातील प्रत्येक बंजारा समाजातील लोकांचे आराध्यदैवत आहेत.तर त्यांनी बंजारा समाजामध्ये असलेल्या प्रत्येकाला जगण्याचा मार्ग दाखविला.जगण्यासाठी वणवण भटकंती करणाऱ्या व विमुक्त जाती भटक्या जमाती या प्रवर्गात असणाऱ्या बंजारा समाजाला जगण्याचा मार्ग दाखविला प्रगतीशील देशासोबत कसे चालता येईल हे हि सांगितले एवढेच नाही तर त्यांनी त्या काळात सांगितलेल्या गोष्टी ह्या काळात सुद्धा लागू पडत आहेत
बंजारा समाजातील व्यक्ती हा कधीही दुसर्यावर विसंबला नाही त्याचे कारण हेच कि त्यांचा पाठीमागे साक्षात श्री संत सद्गुरू सेवालाल महाराज हे उभे होते,मद्यपान करून पत्नीवर अत्याचार करणारे , हुंड्यासाठी बायकोला माहेरी पाठवणारे, कार्यक्रम असल्यावर प्राणिजात ची हत्या करणारे अश्या अनेक लोकांची सेवालाल महाराज यांनी जगण्याचा मार्ग दाखविला आहे.
– ✍🏻नवनाथ आडे, गेवराई
उपसंपादक – Mob. 9075913114
